Το ρεβίθι μπορεί να καλλιεργηθεί ως ζωοτροφή σε ξερικά χωράφια σε αμειψισπορά με το σιτάρι και ως πρωτεϊνούχα ζωοτροφή να αντικαταστήσει την εισαγόμενη και γενετικά τροποποιημένη σόγια. Ο καρπός του ρεβιθιού είναι πλούσια φυσική πηγή πρωτεϊνών (20-23 %), υδατανθράκων (50-55 %), ελαίων (4-7 %), φυτικών ινών, φολικού οξέως, βιταμινών (A, B1, Β2, Β6, Β12), ασβεστίου (C), σιδήρου, μαγνησίου, καλίου. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μια εξαιρετική πρωτεϊνούχα συμπυκνωμένη ζωοτροφή για τα πρόβατα. Σε παγκόσμιο επίπεδο το 14% της συνολικής παραγωγής ρεβιθιών χρησιμοποιείται στη διατροφή αγροτικών ζώων. Αντίθετα στην Ελλάδα τα συγκεκριμένα ποσοστά είναι ελάχιστα αλλά αναμένεται να καλλιεργηθεί σε μεγάλη έκταση τα επόμενα έτη.
Χαρακτηριστικά
Μεγάλη αντοχή στην ξηρασία.
Ελάχιστες απαιτήσεις εδάφους
Βελτίωση της γονιμότητας του εδάφους (ψυχανθές)
Υψηλή θρεπτική αξία (σπόροι)
Ελάχιστοι αντιθρεπτικοί παράγοντες
Βιολογική καλλιέργεια (πρωτεϊνούχος καρπός)
Ποικιλίες
Άνδρος: Μικρόσπερμη ποικιλία (1000 σπόροι από 205-230 γρ.) αντέχει στις χαμηλές θερμοκρασίες κατά το φύτρωμά της το χειμώνα.
Πολύ ανθεκτική στην Ασκόχυτα (ασθένεια). Ύψος από 35 έως 65 εκατοστά. Σπορά 16 κιλά σπόρου ανά στρέμμα από 20 Νοεμβρίου έως 10 Δεκεμβρίου. Φύτρωμα μέσα στον Ιανουάριο ή σε εξαιρετικά ψυχρό χειμώνα στις αρχές Φεβρουαρίου. Μέση απόδοση 200-250 κιλά ανά στρέμμα.
Αμοργός: Μεσόσπερμη ποικιλία (1000 σπόροι από 305-365 γρ.) αντέχει ικανοποιητικά στις χαμηλές θερμοκρασίες κατά το φύτρωμά της το χειμώνα. Πολύ ανθεκτική στην Ασκόχυτα (ασθένεια). Ύψος από 36 - 70 εκατοστά. Σπορά από 16 - 18 κιλά σπόρου ανά στρέμμα από 20 Νοεμβρίου έως 10 Δεκεμβρίου. Φύτρωμα μέσα στον Ιανουάριο ή σε εξαιρετικά ψυχρό χειμώνα στις αρχές Φεβρουαρίου. Μέση απόδοση 200-280 κιλά ανά στρέμμα.
Σέριφος: Μικρόσπερμη ποικιλία (1000 σπόρων από 210-245γρ.) αντέχει εξαιρετικά στις χαμηλές θερμοκρασίες κατά το φύτρωμά της το χειμώνα. Πολύ ανθεκτική στην Ασκόχυτα (ασθένεια). Ύψος από 40-70 εκατοστά. Σπορά από 16-17 κιλά σπόρου ανά στρέμμα από 20 Νοεμβρίου έως 10 Δεκεμβρίου. Φύτρωμα μέσα στον Ιανουάριο ή σε εξαιρετικά ψυχρό χειμώνα στις αρχές Φεβρουαρίου. Μέση απόδοση 180-240 κιλά ανά στρέμμα.
Καλλιέργεια
Έδαφος: το ρεβίθι έχει πολύ λίγες απαιτήσεις σε έδαφος γι’ αυτό μπορεί να καλλιεργηθεί σε μεγάλη ποικιλία τύπων εδαφών, από τα ελαφρά αμμώδη μέχρι και τα αργιλώδη. Τα μέτρια έως βαριά εδάφη είναι ευνοϊκά υπό την προϋπόθεση ότι δεν νεροκρατούν, γιατί δεν αντέχει σε υπερβολική υγρασία για μεγάλο χρονικό διάστημα. Δεν ευδοκιμεί σε όξινα και στα αλατούχα εδάφη. Γενικά όπου καλλιεργείται το σιτάρι μπορεί να καλλιεργηθεί και το κτηνοτροφικό ρεβίθι.
Κλίμα: από τους 2-5oC και πάνω οι σπόροι αρχίζουν να βλαστάνουν και τα νεαρά φυτά μπορούν να αντέξουν σε παγετούς μέχρι -5oC ή και περισσότερο ανάλογα με την ποικιλία. Είναι φυτό πολύ ανθεκτικό στην ξηρασία γι’ αυτό και η καλλιέργειά του επεκτείνεται ακόμη και σε περιοχές με ελάχιστες βροχές. Όταν όμως υπάρχει δυνατότητα για πότισμα κατά την άνθηση και καρποφορία των φυτών τότε μπορεί να γίνει και να αυξηθούν θεαματικά οι αποδόσεις καρπού. Οι αρδεύσεις μπορούν να γίνουν επειδή οι κτηνοτροφικές ποικιλίες που αναφέρθηκαν παραπάνω είναι ανθεκτικές στην ασθένεια της Ασκόχυτας (Ascohyta rabiei) και δεν κινδυνεύουν να προσβληθούν από την υγρασία που αναπτύσσεται με την άρδευση.
Προετοιμασία: για την φθινοπωρινή σπορά που είναι δυνατή μόνο με τις ανθεκτικές κτηνοτροφικές ποικιλίες στο ψύχος και στην Ασκόχυτα η προετοιμασία του χωραφιού γίνεται νωρίς στα μέσα - τέλος Οκτωβρίου. Μετά τη σπορά όταν το χωράφι δεν είναι καλά ισοπεδωμένο, ένα κυλίνδρισμα διευκολύνει το φύτρωμα, ισοπεδώνει τον αγρό και διευκολύνει πολύ τη συγκομιδή (θεριζοαλωνισμό) των φυτών αργότερα με μηχανές.
Λίπανση. Τα ρεβίθια χρειάζονται φώσφορο. Συνιστώνται 6 μονάδες φωσφόρου στο στρέμμα (15κιλά από το 0-46-0). Η συνήθεια ορισμένων γεωργών να χρησιμοποιούν στα ρεβίθια τα λιπάσματα 16-20-0 ή 20-10-0 είναι λανθασμένη για δύο λόγους:
α) τα λιπάσματα αυτά είναι πιο ακριβά από το 0-46-0 και
β) με το άζωτο που προστίθεται εμποδίζεται ο σχηματισμός φυματίων στις ρίζες των φυτών. Όσο περισσότερα νιτρικά έχει το έδαφος, τόσο λιγότερα φυμάτια σχηματίζονται στις ρίζες.
Σπορά: οι ανθεκτικές κτηνοτροφικές ποικιλίες που δημιουργήθηκαν με αντοχή στο ψύχος και με αντοχή στην Ασκόχυτα μπορούν να σπαρθούν το φθινόπωρο αντί της άνοιξης που σπέρνονται τα ρεβίθια μέχρι σήμερα. Το ρεβίθι μπορεί όμως να σπαρθεί και την άνοιξη από 20 Φεβρουαρίου έως 10 Μαρτίου όταν η φθινοπωρινή σπορά για διαφόρους λόγους (ξηρασία, αποφυγή ισχυρών χειμωνιάτικων παγετών, καταπολέμηση ζιζανίων κ.α.), δεν καταστεί δυνατή. Οι μεγαλύτερες και σταθερότερες αποδόσεις καρπού όμως επιτυγχάνονται με τη φθινοπωρινή σπορά που μπορεί να φθάσουν τα 250-300 κιλά στο στρέμμα. Σε ανοιξιάτικη σπορά οι αποδόσεις είναι μικρότερες 150-200 κιλά. Αποστάσεις και ποσότητα σπόρου για σπορά. Η σπορά γίνεται συνεχής πάνω σε γραμμές με τις συνηθισμένες σπαρτικές μηχανές του σιταριού και σε αποστάσεις γραμμή από γραμμή 25-30 εκατοστά. Κατάλληλο βάθος σποράς είναι τα 2-3 εκατοστά. Συνιστώμενη ποσότητα σπόρου σποράς 16-18 κιλά στο στρέμμα
Συγκομιδή: τα ρεβίθια δεν τινάζουν σπόρους στο χωράφι γι’ αυτό αφήνονται τα φυτά να ξεραθούν εντελώς μέχρι να ρίξουν το φύλλωμά τους. Χρησιμοποιούνται οι κοινές θεριζοαλωνιστικές μηχανές σιταριού, με κατάλληλη ρύθμιση στα κόσκινα και στον αέρα της μηχανής.
Μέση σύσταση θρεπτικών συστατικών των σπόρων ρεβιθιού σε σχέση με άλλους σπόρους.
Συστατικά | Σόγια | Ρεβίθια | Φακή | Μττιζέλια | Κουκιά | Κριθάρι |
Πρωτεΐνη (ΝΧ6.25) % | 44 | 23.5 | 24,2 | 23.8 | 24 | 11.6 |
Λάδι % | 0.8 | 7.4 | 1.3 | 1.3 | 1.2 | 1.8 |
Ίνες % | 7.3 | 3.1 | 3.8 | 5.5 | 6.7 | 5.1 |
Υδατάνθρακες % | 20 | 57.0 | 59,7 | 56,6 | 57,3 | 70.5 |
Άμυλο % | 4.4 | 50 | 53 | 49 | 52 | |
Σάκχαρο % | 7.0 | 6.7 | 7.6 | 5.3 | ||
Ασβέστιο % | 0.29 | 0.25 | 0.11 | 0.11 | 0.03 | |
Φώσφορος % | 0.65 | 0,26 | 0.42 | 0,15 | 0.36 | |
Κάλλιο % | 1.00 | 0,80 | ||||
Σίδηρος mg/100gr σττόρου | 2.2 | 7.0 | 4.4 | 4.2 | ||
Αναστολέας τρυψίνης σε μονάδες/mg αλέσματος | 40.0 | 6.19 |